Nasza szkoła to ponad 100 lat historii i tradycji. To miejsce szczególne, w którym zdobywało wiedzę i uczyło się patriotyzmu kilka pokoleń mieszkańców Nowego Miasta Lubawskiego i okolic.
W budynku głównym w poszczególnych latach mieściły się:
- 1898-1920 „Volksschule zu Neumark”
- 1920-1939 Siedmioklasowa Szkoła Powszechna oraz 3-letnia Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa
- 1939-1945 Volksschule
- 1945-1964 Szkoła Podstawowa
- 1964-1999 Szkoła Podstawowa nr 1
- 1999-2001 Zespół Gimnazjum i Szkoły Podstawowejod
- 2001 Gimnazjum
- od 2017 Szkoła Podstawowa nr 3
SZKOŁA
Szkoła została oddana do użytku w latach 1897 – 1898 pod nazwą „Volksschule zu Neumark”. W 1904 roku uczyło się w niej 320 dzieci. Od marca 1919 roku w szkole rozpoczęto naukę pisania i czytania w języku polskim dla młodzieży pozaszkolnej. W listopadzie 1928 roku oddana została do użytku sala gimnastyczna, po czym dobudowano gmach szkolny, którego uroczyste poświęcenie odbyło się 3 października 1937 roku. W roku szkolnym 1925/1926 do Szkoły Powszechnej w Nowym Mieście Lubawskim uczęszczało 321 uczniów, których w 10 klasach uczyło 11 nauczycieli. W roku szkolnym 1934/1935 do szkoły chodziło 765 uczniów. Z powodu tak dużej liczby uczniów, lekcje odbywały się wówczas 3 razy w tygodniu do godziny 18. W dniu 3 maja 1931 roku miała miejsce uroczystość poświęcenia sztandaru szkoły. Z jednej strony sztandaru znajdował się orzeł na czerwonym tle oraz widniał napis: „Siedmioklasowa Szkoła w Nowym Mieście”, z drugiej strony umieszczony był wizerunek Matki Boskiej Łąkowskiej. We wrześniu 1939 roku hitlerowcy zamknęli polską szkołę i założyli na jej miejsce niemiecką – Volksschule. W miesiąc później zamordowali nauczycielkę Genowefę Kulikowską. Naukę wznowiono 13 lutego 1945 roku w budynku gimnazjum nowomiejskiego (521 uczniów, 10 oddziałów), a od 28 marca już we własnym gmachu. W roku szkolnym 1964/1965 w Nowym Mieście Lubawskim oddana została do użytku Szkoła Podstawowa nr 2, do której przeszła połowa uczniów. W latach 1897 – 1939 w budynku naszej szkoły uczyło 40 nauczycieli, w latach 1945 – 1997 kształciło się tu 3984 uczniów. W latach 1999 – 2001 mieścił się tu Zespół Gimnazjum i Szkoły Podstawowej, a od września 2001 roku szkoła funkcjonuje jako gimnazjum. W roku 1998 obchodziliśmy stulecie naszej szkoły. Dla uczczenia i upamiętnienia tego jubileuszu przed budynkiem głównym został wkopany głaz z napisem „By czas nie zaćmił i niepamięć”. Autorem cytatu jest Gall Anonim. W roku szkolnym 2012/2013 podjęliśmy starania o nadanie szkole imienia. 20 czerwca 2013 roku na mocy Uchwały Rady Miejskiej nastąpiło nadanie placówce imienia Gimnazjum im. Filomatów Nowomiejskich w Nowym Mieście Lubawskim. Od 1 września 2017 r. w związku z reformą oświaty Gimnazjum im. Filomatów Nowomiejskich stało się Szkołą Podstawową nr 3 w Nowym Mieście Lubawskim.